Knjaza Miloša 6, 78000 Banja Luka
+387 51 322 760
zpkrs @ teol.net

Istorijat

ISTORIJAT

Prve korporativne organizacije sitnih zanatlija zvale su se cehovi (esnafi). Cehovi se u većem broju evropskih zemalja stvaraju počev od X. i XI vijeka. U većini gradova cehovi su bili obavezan vid udruživanja zanatlija (u Parizu početkom XIV vijeka bilo je preko 300 zanatlijskih cehova).

Osnovni uzroci stvaranja ovakvih organizacija bili su: mogućnost bolje zaštite od feudalaca, ograničavanje uzajamne konkurencije i stvaranja povoljnijih uslova na tržištu.

Svaki ceh je imao svoj statut (pravila) koji su članovi morali strogo poštovati.

Ceh je određivao cijene proizvoda, kvalitet robe, broj šegrta i kalfa koje je mogao da drži pojedini majstor, uslove za njihovo kvalifikovanje (ispite).

Od kraja XIX vijeka ovakva stručna udruženja obrazuju zanatske komore i slične saveze.

Prvi oblici organizovanja zanatlija na području Republike Srpske su bili početkom XX vijeka. 1902. godine u Banjoj Luci je osnovana Obrtnička komora, a do 1909. godine Zakon o osnivanju trgovačko-obrtničkih komora primjenjuje se na području cijele Bosne i Hercegovine.

U Kraljevini Jugoslavije zanatske komore su nastavile sa radom do 1932. godine, kada je uredbom o trgovinskim, industrijskim i zanatskim komorama ustanovljena organizacija komora.

Zakonom o zanatstvu iz 1949. godine, osnivaju se zanatske komore na nivou srezova i Savezna komora koje su egzistirale do 1962. godine, kada se Zakonom o obrazovanju jedinstvenih komora osnivaju jedinstvene privredne komore u kojim su zanatlije-preduzetnici ostali bez ikakvog uticaja.

Zanemarivanje zanatstva bilo bi nastavljeno da zantlije nisu sami počeli 60-tih godina osnivati svoja udruženja.

Zakonom o samostalnom privređivanju BiH iz 1986. godine, samosatlni privrednici bili su organizovani u opšta regionalna privredna udruženja (7 regionalnih udruženja) koja su imala status pravnog lica, a koja su na nivou opština imali opštinska udruženja, kao osnovni organizacioni oblik udruživanja samostalnih privrednika.

Podjelom republike BiH, Savez samostalnih privrednika BiH  prestao je da funkcioniše, a na nivou Republike Srpske se nametnula potreba organizovanja nove komorske asocijacije u kojoj bi bili udruženi svi samostalni privrednici sa područja Republike Srpske i koja bi, koristeći zakonska ovlašćenja, jasno definisane odnose prema državnim i drugim organima, dala doprinos razvoju samostalnog privređivanja i privatnog preduzetništva u cjelini.

Osnivačka skupština Saveza samostalnih privrednika RS održana je 24. decembra 1994. godine. Osnovni organizacioni oblici rada u okviru Saveza su opštinska udruženja  samostalnih privrednika i sekcije samostalnih privrednika po djelatnostima.

Savez samostalnih privrednika Republike Srpske, kao komorska institucija je kolektivni član Privredne komore RS, a opštinska udruženja samostalnih privrednika su kolektivne članice regionalnih privrednih komora.

Donošenjem Zakona o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti 2002. godine propisano je osnivanje Zanatsko-preduzetničke komore RS kao pravnog sljednika Saveza samostalnih privrednika Republike Srpske.

Osnivačka skupština zanatsko-preduzetničke komore održana je 26. juna 2002. godine. Tim činom Zanatsko-preduzetničkoj komori napokon je vraćena važnost što su je nekad imali zanatlije-preduzetnici u privredi.

Zanatsko-preduzetnička komora je samostalna, stručno-poslovna, nevladina, neprofitna organizacija koja se osniva radi zastupanja i usklađivanja zajedničkih interesa preduzetnika na području Republike Srpske. Zanatsko-preduzetnička komora Republike Srpske kao pravno lice zastupa i predstavlja zanatlije-preduzetnike pred državnim i drugim organima u zemlji i inostranstvu.

Radi unapređenja, usklađivanja i zastupanja zajedničkih interesa, preduzetnici se udružuju u opštinska udruženja. Opštinska udruženja se udružuju u 6 regionalnih zanatsko-preduzetničkih komora (Banjaluka, Bijeljina, Doboj, Istočno Sarajevo, Trebinje i Prijedor), a iste se udružuju u Zanatsko-preduzetničku komoru Republike Srpske.